- Boş zamanlarınızda ne yaparsınız?

• Kitap okurum, müzik dinlerim...

Burada söz edilen 'boş zaman' nasıl bir şeydir, zaman hangi durumlarda 'boş' olarak kabul edilir, anlayamıyorum.

- 'Yapmam gereken her şeyi yaptım, şu anda yapabileceğim hiçbir şey yok, artık yan gelip yatabilirim,' dediğimiz an mıdır 'boş zaman'? Yoksa, karnımızı doyurabilmek için gerekli parayı kazanmak için istemeye istemeye yaptığımız iş için harcadığımız zaman dışında kalan zamanın tamamı mıdır? Eğer öyleyse, çocuklarımız için ayırdığımız eşimizle geçirdiğimiz, akşam yürüyüşleri için ayırdığımız zaman da 'boş zaman' ve bu sürede yaptıklarımız da, birer boş zaman etkinliği değil midir?

Burada kastedilen sanat ise, yani bu boş zaman etkinliklerine resim yapmak, roman yazmak, el işi yapmak, ağaç yontmak gibi eylemler de dahilse, 'sanat bir boş zaman etkinliğidir' diyebilir miyiz? Yanıt evetse, böyle önemsiz, kendini bu konuda yeterli gören kişilerin kendi kendine halledebileceği bir şeye, devlet neden yatırım yapsın ki?

Sanata ve sanatçıya bu gözle bakan bir siyasi anlayışın temsilcileri, 'iki düt düt yapıyorlar diye çuval dolusu para mı vereceğiz?' (Şevki Yılmaz, senfoninin bütçesi görüşülürken söylemişti), 'tükürürüm böyle sanatın içine (Melih Gökçek), 'bunu ben de yaparım...' (Kenan Evren Picasso resimleri için) dediğinde şaşırmamak gerek.

•

Değerli hoca Prof. Unsal Oskay Müzik ve Yabancılaşma adlı kitabında diyor ki: "Aristo'ya göre, özgür ve yaratıcı zaman kullanımı, temelinde köle emeği bulunan bir toplumsal yaşamda, özgür insanlar için bir erdem, hem de bir yücelmeydi. Sanatın verdiği haz, yemek yemek, sevişmek gibi insanın doğal yanı ile tadına varabileceği bir haz olmayıp, önceden bir eğitim görmeyi gerektirmektedir. Bu önceden eğitim görmüş olma ise, kazandırdığı gelişkin beğeni aracılığı ile, özgür olan insanın karekterinin bir belirtgeni olmaktadır. Öte yandan, özgür insan müzikte gelişkin bir beğeni düzeyine çıkmakla bir başat yetenek daha kazanmış olmaktadır; doğru bir eleştirici değerlendirme alışkanlığı edinmektedir."

•

Sanat, bireysel özgürleşmenin, gelişmenin en etkin aracıdır. Bunun için harcanan zaman dışında kalan ise, 'yaşamımızı devam ettirmek için yapmak zorunda olduğumuz işler için gerekli zaman' dır. Diğer sanat dalları arasında müzik, teknolojinin de yardımıyla, her yerde (çalışırken, yolda yürürken, spor yaparken, sevişirken, yemek yerken, kavga ederken...) dinlenebilir olma özelliği ile daha etkili ve güçlüdür. Eğer insanın niyeti ve bu konuda eğitilmiş, gelişmiş bir iradesi varsa, 'boş zaman' beklemesi gerekmez. Eğlence sektörü dışında kalan, sanatı yalnızca eğlence aracı olarak görmeyip aynı zamanda bir iletişim aracı olarak gören müzik insanlarının, kuramsal birikimlerini toplumla paylaşmaları gerekmektedir. Aksi taktirde, yarın birisi çıkıp Beethovenün beşinci senfonisini dinledikten sonra, 'ne bu düt düt, tükürürüm böyle bestenin içine bunu ben de bestelerim' deyiverirse, çok üzülürüz.